Is tegelijkertijd de geschreven tekst in je opnemen en de tekst een betekenis geven door het te koppelen aan de oude kennis. Oftewel lezen en begrijpen op hetzelfde moment. Dus Lezend begrijpen. Dit is precies waar het mis gaat bij de meesten. De focus zou moeten liggen op het begrijpen maar ligt vaak op het lezen. Om goed lezend te begrijpen moet je beschikken over vier belangrijke punten:
- Snel en foutloos kunnen lezen
- Beschikken over een grote woordenschat
- Kennis hebben van de wereld
- En het belangrijkste: leesplezier hebben!
Wat maakt leren voor begrijpend lezen het moeilijk?
Er zijn verschillende dingen die ervoor kunnen zorgen dat begrijpend lezen moeilijk wordt. De meest voorkomende is dat je niet snel genoeg kan lezen. Hierdoor is het lastig om de tekst te begrijpen omdat het niet volledig verwerkt kan worden. Ook wordt het lastig als je niet genoeg algemene kennis hebt. Dit komt meestal doordat je te weinig woorden kent en daarom de tekst niet goed begrijpt. Als je geen verbanden kan leggen tussen de alinea’s en de kopjes in de tekst is het ook lastig om de tekst als geheel te begrijpen. Wat vaak als aller moeilijkst wordt gezien is het beoordelen wat relevant is en wat niet.
Tip 1: Verschillende manieren van lezen
Je kunt een tekst op vele verschillende manieren lezen, om goed te leren voor begrijpend lezen moet je ze allemaal kennen en kunnen toepassen. De zes leesstrategieën die je kunt toepassen op een tekst zijn:
- Oriënterend lezen
- Globaal lezen
- Zoekend lezen
- Intensief lezen
- Kritisch lezen
- Genietend lezen
Bij oriënterend lezen bepaal je als eerste de context van de tekst. Je gaat kijken wat voor soort tekst je voor je hebt. Wie is de auteur en voor welk publiek is het geschreven? Bij oriënterend lezen krijg je een duidelijk beeld van de tekst zonder de tekst intensief te gaan lezen.
Als je de tekst vervolgens helemaal door gaat lezen kun je beter eerst beginnen met globaal lezen. Bij globaal lezen kijk je naar de kopjes, titels en fotos van de tekst. Je leest hier en daar een aantal zinnen maar gaat niet te diep op de stof door. Op deze manier leer je in korte tijd al veel over de inhoud en de bedoeling van de tekst zonder de tekst volledig te gaan lezen.
Soms heb je bepaalde informatie nodig op internet of in een boek, je gaat dan zoekend lezen in een tekst om tot jouw informatie te komen. Je leest bij deze strategie nauwkeurig de alinea dat de informatie bevat die je zoekt, als je de informatie hebt stop je ook met lezen.
Bij intensief lezen ga je de tekst eerst globaal lezen, vervolgens kijk je naar de structuur en leest de tekst grondig en aandachtig door. Je zorgt bij deze strategie dat je alles goed begrijpt en de tekst goed kent.
Bij Kritisch lezen ga je nog een stapje verder. Je gaat de tekst intensief lezen maar vormt hierbij je eigen oordeel, je gaat op zoek naar de achterliggende gedachte van de tekst. Je maakt onderscheid tussen meningen en feiten in de tekst en controleert of alles klopt wat in de tekst staat.
Als jij zelf een boek ter ontspanning gaat lezen, pas je geen van deze bovenstaande strategieën toe. Je gaat in deze situatie genietend lezen. Je leest op je eigen tempo en gaat niet te diep in op de stof, je wilt jezelf ontspannen.
Tip 2: ‘Gewoon’ veel lezen
Als je thuis ontspannen boeken gaat lezen krijg je er vanzelf meer plezier in. Begin met luchtige en ontspannen boeken die je leuk vindt zodat je eerst plezier krijgt. Je zult merken dat je woordenschat omhoog zal gaan zonder dat je het merkt!
Tip 3: Voorspellen
Voorspellen is erg belangrijk. Als je een tekst leest maak dan alvast een voorspelling over wat er in het stuk gaat staan, op basis van de plaatjes en tussenkopjes. Hierdoor wordt het makkelijker om de tekst te onthouden. Vragen, vragen en nog is vragen. Ken je woord of begrip niet vraag wat het betekent. Door je woordenschat te vergroten, wordt het begrijpen van teksten steeds makkelijker. Maak een samenvatting van elke alinea, zo kun je heel snel zien wat belangrijk is en wat niet. Kun je de verbanden niet vinden, kijk dan naar de verwijswoorden (hij, deze, dat). Deze geven de verbanden tussen de zinnen aan.
Tip 4: Bijles
Als je het nog steeds heel lastig vindt raden we je aan om bijles te nemen. StudyWorks heeft voldoende ervaren bijlescoaches die zorgen dat er weer plezier komt in het leren voor begrijpend lezen. Dit doen ze door bovenstaande tips en tricks mee te nemen in de lessen en hun eigen enthousiasme over te brengen.
Tip 5: Oefenen, oefenen, oefenen en nog eens oefenen.
Begrijpend lezen leer je ook vooral door te oefenen. Neem de bovenstaande tips mee en neem dit mee in het leren voor begrijpend lezen. Vind je het prettiger als je ondersteunt wordt in het leren? StudyWorks biedt bijles en huiswerkbegeleiding aan voor basis en middelbare school. Deze bijles kan online plaatsvinden of aan huis.
Begrijpend lezen op de Cito-toets.
Ben je aan het leren voor begrijpend lezen op de Cito-toets?
StudyWorks zet hier de verschillen tussen normale toetsen en Cito-toetsen op een rij.
Op de Cito-toets bestaat uit alleen maar meerkeuzevragen, dus het juiste antwoord staat altijd als een optie aangegeven. Ook stelt de Cito-toets vragen op die gaan over taalverzorging. Taalverzorging wordt niet behandeld in normale toetsen, maar wel op de Cito-toets. Als laatste verschil gaat het bij de cito-toets vooral over vaardigheid. De vaardigheid stelt ook makkelijkere en moeilijkere vragen op over de stof, waardoor de Cito-toets vaak als lastiger ervaren wordt. Deze vragen worden zo opgesteld om het niveau van de leerling te bepalen.
Waarom is het zo belangrijk?
Begrijpend lezen is zo belangrijk omdat het de basis is voor je volgende opleidingen en werk. Hoe hoger je komt in het leerproces, hoe meer je moet weten en kunnen. Hierbij wordt verwacht dat je de basis (begrijpend lezen) onder de knie hebt. Als je dit niet kan, wordt de stof begrijpen erg lastig en voldoe je niet aan de standaard. Wat het weer lastig maakt om het werk te gaan doen wat jij leuk vind. Begrijpend lezen is ook overal om je heen, denk aan boeken, blogs, schoolboeken of de whatsappjes van je vrienden. Kortom het is cruciaal.
Een onderdeel van begrijpend lezen, de woordenschat, kom je ook in het dagelijks leven tegen. Bij een hoge woordenschat ben je vaardiger in gesprekken en het opstellen van teksten.
